 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
|
Ödev-Ders
»
Genel(Hepsi) » Cvp-haritada alan hesaplama ile ilgili sorular ve çözümleri |
|
|
Harita Hesaplamaları Gerçek Uzunluğu Hesaplama Gerçek uzunluk, diğer bir deyişle arazi üzerindeki uzunluk, Gerçek Uzunluk = Ölçek (Payda) * Harita Uzunluğu formülü ile ya da doğru orantı kurularak hesaplanır Örnek-1 / 850000 şlçekli bir haritada A – B kentleri arası 8 cm ölçülmüştür Buna göre iki kent arasındaki kus uçuşu uzaklık kaç kmdir Orantıyla Çözüm : Ölçeğe göre, arazi üzerindeki 850000 cm haritada 1 cm gösterilmiştir 1 cm 850000 cmyi gösterdiğine göre 8 cm x cmyi gösterir —————————————————————- x = 8 * 850000 / 1 = 6800000 cm cmyi kmye çevirmek için 5 basamak sola doğru gitmek gerekir 6800000 cm = 68 kmdir Formülle Çözüm : Gerçek Uzunluk = Ölçek * Harita Uzunluğu Gerçek Uzunluk = 850000 * 8 Gerçek Uzunluk = 6800000 cm = 68 kmdir Haritadaki Uzunluğu Hesaplama Harita üzerindeki uzunluk Harita Uzunluğu = Gerçek Uzunluk / Ölçek (payda) formülü ile ya da doğru orantı kurularak hesaplanır Örnek -Arazi üzerindeki 180 kmlik uzunluk 1 / 900000 şlçekli haritada kaç cm ile gösterilir Orantıyla Çözüm: 1 / 900000 şlçeğinde, 1 cm 9 kmyi gösteriyorsa x cm 180 kmyi gösterir ———————————- x = 1* 180 / 9 = 20 cmdir //urun/eurosoft_harita3.jpg" border="0" alt="" /> Formülle Çözüm: Ölçeğe göre, arazi üzerindeki 90000 cm haritada 1 cm gösterilmiştir Harita Uzunluğu = Gerçek Uzunluk / Ölçek (payda) Harita Uzunluğu = 18000000 / 900000 Harita Uzunluğu = 20 cmdir Haritadaki Uzunlukların Karşılaştırılması İki harita uzunluğunun karşılaştırılması esasına dayanan sorular ters orantı kurularak ya da iki aşamalı olarak çözülür Örnek-1 / 750000 şlçekli bir haritada A-B noktaları arasındaki uzaklık 12 cm ölçülmüştür Ayni uzaklık 1 / 150000 şlçekli bir haritada kaç cm ile gösterilir Çözüm l : 1 / 750000 şlçekli haritada 12 cmlik uzaklık, 1 / 1500000 şlçekli haritada x cm gösterilir Ölçekler arasında 750000 / 1500000 oranı bulunduğuna göre harita uzunlukları arasında 12 / x oranı vardır x = 75000 * 12 / 1500000 = 6 cmdir Çözüm 2: 1 haritadan yararlanarak gerçek uzaklığı bulalım 1 cm 75 kmyi gösteriyorsa, 12 cm x kmyi gösterir —————————————————– x = 12 * 75 / 1 = 90 kmdir 2 haritadan yararlanarak haritadaki uzunluğu bulalım : 15 kmyi 1 cm gösteriyorsa 90 kmyi x cm gösterir ——————————— x = 90 * 1 / 15 = 6 cmdir İzdüşümsel Alanın Hesaplanması İzdüşümsel alan, yer şekillerinin izdüşümünün alınması ile hesaplanan alandır Arazi üzerindeki gerçek alan hesaplamalarında ise yer şekilleri yüzölçümü dikkate alınır Bu nedenle bir yerin izdüşümü alanı ile gerçek alanı arasındaki fark yardımıyla arazinin engebeliliği hakkında bilgi edinilebilir İzdüşüm alanı ile gerçek alan arasındaki fark fazla ise, arazinin engebesi de fazladır İzdüşümsel alan, İzdüşümsel Alan = Ölçek (Payda)2 * Haritadaki Alana formülü ile ya da doğru orantı kurularak hesaplanır Örnek-1 / 700000 şlçekli bir haritada bir adanın kapladığı alan 15 cm2 olduğuna göre adanın izdüşümsel alanı kam km2 dir Orantıyla Çözüm : Ölçeğe göre, 1 cm 700000 cmyi göstermektedir 1 cm2 49 * 1010 km2 yi gösterdiğine göre, 15 cm2 x km2′yi gösterir ————————————————————– x = 15 * 49 * 1010 = 735 * 1010 cm2 dir cm2′yi km2′ye çevirmek gerekir 735 * 10 cm2 = 735 km2′dir Formülle Çözüm : İzdüşümsel Alan = (Ölçek Paydası)2 * Haritadaki Alan İzdüşümsel Alan = (700000)2 * 15 İzdüşümsel Alan = 49 * 1010 * 15 = 735 * 1010 cm2 cm2′yi km2′ye çevirmek gerekir 735 * 1010 cm2 = 735 km2′dir Haritadaki Alanı Hesaplama Haritadaki alan, Haritadaki Alan = Gerçek Alan / Ölçek (Payda)2 formülü ile ya da doğru orantı kurularak hesaplanır Örnek-Gerçek alanı 5904 km2 olan gşl 1 / 1200000 şlçekli haritada kaç cm2 gösterilir Orantıyla Çözüm: Ölçeğe göre; 1 cm 12 kmyi göstermektedir 1 cm2 144 km2′yi gösteriyorsa x cm2 5904 km2′yi gösterir ——————————————————– x = 5904 / 144 = 41 cm2 dir Formülle Çözüm: Haritadaki Alan = Gerçek Alan / Ölçek2 (Payda) Haritadaki Alan = 5904 / (12)2 Haritadaki Alan = 5904 / 144 = 41 cm2 UYARI-Haritalardaki alan hesaplanırken şlçek paydasının karesi mutlaka alınmalıdır Ölçek Hesaplama Harita ve arazi üzerindeki uzunlukların verildiği sorularda şlçek, Ölçek (Payda) = Harita Uzunluğu / Gerçek Uzunluk formülü ya da doğru orantı kurularak hesaplanır Örnek -Arazi üzerindeki 84 kmlik uzunluk, şlçeği bilinmeyen haritada 7 cm gösterildiğine göre, haritanın şlçeği nedir Orantıyla Çözüm: 84 km cmye çevrilir 7 cm 8400000 cmyi gösteriyorsa 1 cm x cmyi gösterir ———————————————– x = 1 * 8400000 / 7 = 1200000 cmdir Ölçek -1 / 1200000′dir Formülle Çözüm: Ölçek (Payda) = Harita Uzunlugu / Gerçek Uzunluk Ölçek (Payda) = 7 / 8400000 Ölçek (Payda) = 1200000 cm Ölçek -1 / 1200000′dir Ölçek Hesaplama Harita ve arazi üzerindeki alanların verildiği sorularda şlçek Ölçek (Payda) = Haritadaki Alan / Gerçek Alan kesrinin karekşkü formülü ya da doğru orantı kurularak hesaplanır Örnek-Gerçek Alanı 4375 km2 olan bir gşl, şlçeği bilinmeyen haritada 7 cm2 gösterildiğine göre haritanın şlçeği nedir UYARI-Harita ve arazi üzerindeki alanların verildiği sorularda şlçeği hesaplarken kare kşk almayı unutmayınız Eğim Hesaplama : Eğim -Topografya yüzeyinin yatay düzlemle yaptığı açıya eğim denir Eğim, Eğim = Yükseklik (m) * 100 / Yatay Uzaklık formülü ile hesaplanır Örnek-A – B arasındaki uzaklık 1 / 600000 şlçekli haritada 4 cm gösterilmiştir Aralarındaki yükselti farkı 1200 m olduğuna göre, A ile B arasındaki eğim binde (%o) kaçtır Çözüm-A B arasındaki gerçek uzaklık; 4 * 6 = 24 km olduğuna göre, Eğim = Yükseklik Farkı (m) / Yatay Uzaklık (m) * 1000 Eğim = 1200 / 24000 * 1000 Eğim = %o 50′dir UYARI-Eğim yüzde (%) olarak hesaplanırken 100 ile, binde (%o) olarak hesaplanırken 1000 ile çarpılır |